..:: SAHABELER ::..

EBU SA�D EL-HUDR� (? - O. 47)

Ash�b-� kir�m�n fakihlerinden biri. Sa'd b. M�lik b. Sinan b. Ubeyd, Adiyy b. Necc�r kabilesindendir. Babas�, Medine'de �sl�m'�n tebli�i ba�lad��nda m�sl�man olmu�, Eb� Said m�sl�man bir ailede d�nyaya gelmi�tir.

Eb� Said el-Hudr�, Ras�lullah'�n hadislerinden binden fazla rivayet eden Eb� Hureyre, Abdullah b. �mer, Enes b. M�lik, �mm�'l-M�'minin �i�e, Abdullah b. Abb�s, Cabir b. Abdillah el-Ens�r�, ile birlikte Muksirun ad� verilen sah�belerden biridir. Bu yedi sah�b�, onalt�binden fazla hadis riv�yet etmi�tir. Eb� Sa�d el-Hudr� bin y�z yetmi� hadis riv�yet etmi�tir. Bunlardan k�rk�� tanesi Buh�ri ve M�slim'de yirmi alt�s� yaln�z Buh�ri'de, elliikisi yaln�z M�slim'de, di�erleri �teki hadis kitaplar�nda bulunmaktad�r (Ahmed Naim, Sah�h-i Buh�r� Muhtasar�, Tecrid-i Sarih Terc�me ve �erhi, I, 26 Mukaddime).

Eb� Sa�d, Medine'de Mescid'i Nebev�'nin in�as�na kat�lm��, Bedir gazas�nda k��k oldu�undan bulunamam��, on�� ya��nda Uhud gazas�na babas� ile kat�lm�� ve bu sava�ta babas� M�lik �ehid olmu�tur. Babas�n�n �l�m�nden sonra ailesinin ge�imi ona kalm�� ve �nceleri a�l�k �ekmi�, karn�na ta� b��lam��t�r. Ailenin kad�nl�r�, "K�lk d� R�s�lull�h'� git, ondan bir �ey iste, herkes istiyor" dediklerinde �nce gitmemi�, sonra Ras�lullah'�n huzuruna gitti�inde onun �u hutbeyi ir�d etti�ini g�rm��t�r: ''�sti�na g�steren ve iffeti muh�faza eden insanlar� Cen�b-� Hak �lemden m�sta�ni k�lar." Bu s�z� duyduktan sonra bir �ey istemeye cesaret edemeden d�nm��t�r. Bunun sonras�n� kendisi ��yle anlat�r: "Ras�l-i Ekrem'den bir �ey dilemeyerek d�nd��m halde Cen�b-� Hak bize r�zk�m�z� g�nderdi. ��imiz o kadar yoluna girdi ki, Ensar i�inde bizden daha zengin bir kimse yoktu" (Ahmed b. Hanbel, M�sned, III, 449)

Eb� Said, Ben� Mustalik ve Hendek g�z�lar�na da kat�lm��, seferlere ��km��t�r. Hudeybiye, Hayber, Mekke'nin fethi, Huneyn, Teb�k gazalar�nda bulunmu�tur. Ras�lullah'�n on iki gazas�nda yer alm��t�r (Sah�h-i Buh�ri, II, 251). Hz. �mer ve Osman devirlerinde Medine'de fetv� vermi�, Hz. Ali devrinde Nehrevan sava��nda bulunmu�tur. Haricilere ili�kin �u riv�yeti v�rd�r:

Bir g�n Ras�lullah bir �eyleri taksim ederken bir adam geldi ve ona: "Y� R�s�lull�h, �dalet �zere hareket et" dedi. R�s�lull�h, "Ben adalet etmezsem kim eder?'' buyurdu. Hz. �mer �d�m�n kellesini u�urmak istedi. Ras�lullah buyurdu ki: "Hay�r b�rak. Onun �yle arkada�lar� olacak ki, onlar sizin namazlar�n�z�, oru�lar�n�z� be�enmeyecek, fakat onlar bir ok yay�ndan nas�l ��karsa dinden �yle ��kacaklar. Bunlar�n i�inde �yle bir adam bulunacak ki, memelerinden biri kad�n memesi gibidir. Bunlar, insanlar bir fetret i�inde iken zuhur edeceklerdir." Ve o s�rad� bu adam h�kk�nda �u �yet n�zil oldu: ''Adamlar i�inde �yleleri vard�r ki, sen sadakay� da��t�rken seni ka�la g�zle mu�heze ederler.'', "Sadakalar hakk�nda sana dil uzatanlar vard�r. Onlara verilirse ho�nut olurlar, verilmezse hemen �fkeleniverirler. E�er onlar Allah ve Ras�l�'n�n kendilerine vermi� olduklar� �eylere raz� olsalar ve 'Allah bize yeter; O ve Ras�l� bol nimetinden bize verecektir; do�rusu biz Allah'a g�n�l ba�layanlardan�z' deselerdi daha hay�rl� olurdu" (et-Tevbe, 9/58-59).

Eb� Said bu hadisi naklettikten sonra ��yle demi�tir: "�eh�det ederim ki, Ras�l-i Ekrem bu s�zleri s�ylemi�, yine �eh�det ederim ki, bu adam� Hz. Ali katletmi�ti. Bu adam te�his olunurken vakta yerinde bulundum, onun Ras�l-i Ekrem'in tarif etti�i gibi oldu�unu g�rd�m." Hicretin 36. y�l�nda olan bu olaydan sonr� Eb� S�id 60. y�lda Kerbel� facias�na ��hit olmu�tur. 63. y�lda Medine halk� isyan edince ve Yezid'e kar�� k�rak Abdullah b. Hanzala'y� bey'at edince Eb� Said de bu harekete, k�t�lm��t�r Ancak Yezid'in kuvvetleri ile Medineliler �arp��rken iki taraf�n da bu sava�tan bezgin olmas� ve Eb� Said el-Hudri'nin silah�n� b�rakmas� ve esir olarak �am'� g�t�r�lerek orada Yezid'e bey'at etmesi, Abdullah b. �mer ile aras�n�n a��lmas�na yol a�m��t�r. Abdullah ona: 'Sen iki emire mi bey'at ettin?' demi�, �bn �mer buna m�teessir olmu� ve, "Nass, bir emir etraf�nda toplanmadan iki emire bey'at do�ru de�ildir" demi�tir (Ahmed b. Hanbel, M�sned, 111, 29-30).

Eb� Said, H. 74 y�l�nda seksenbir ya��nda vef�t etmi�tir. Ash�b�n fakih ve �limlerinden olan Eb� Said'in Abdurrahman, H�mza ve S��d ad�nda �� ocu�u olmu�tur. Eb� Sa�d'in riv�yetlerini nakledenler aras�nda Zeyd b. S�bit, Abdullah b. Abb�s, Enes b. M�lik, �bn �mer, Eb� Kat�de, Eb� Tuf�yl, Sa�d b. el-M�seyyeb, T�r�k b. �ih�b, At�, M�c�hid... bulunmaktad�r. Talebelerinden Kuz'a Eb� Sa�d'e, Ras�lullah'�n namaz k�lma �eklini sordu�unda Eb� Said ��yle demi�tir: "Ras�l-i Ekrem ��le namaz�na durduklar� zaman birimiz kalkar, Baki'ye gider, ne i�i varsa g�r�r, ondan sonra evine gelir, abdestini tazeler, sonra mescide d�ner, Resul-i Ekrem'i birinci rek�tta bulurdu" (Ahmed b. Hanbel, a.g.e., 111, 35). Eb� Said'e, "Siz bu hadisi bizzat Ras�l-i Ekrem'den mi duydunuz? " diye soran Kuz'a'ya o ��yle cevap verir: "Ben Ras�l-i Ekrem'den duymad��m �eyi nas�l naklederim? Evet, bizzat Ras�l-i Ekrem'den duydum." Medine valisi Merv�n'�n bir g�n bayram namaz�nda, namazdan evvel hutbe okumas�na cemaatten biri "s�nnete muh�lefet ediyorsun" diye kar�� km��, Eb� Said de ��yle demi�tir: "Bu zat vazifesini ifa etmi�tir. Ras�l-i Ekrem efendimizden duydum: '��inizden biri bir k�t�l�� g�r�r ve onu eliyle yok edebilirse hemen onu yok etsin; eliyle yok edemezse diliyle yok etsin, o da olmazsa kalbi ile yaps�n. Bu da iman�n en zay�f�d�r" (Ahmed b. Hanbel, a.g.e., III, 10).

Eb� Sa�d, Ras�lullah'tan her duydu�unu her zaman riv�yet etmemi�, ihtiya� duydu�u zamanlarda, s�nnetin yanl�� uyguland��n� g�rd��nde hadis riv�yet etmi�tir. O, yoksullara, �ks�zlere yard�m etmi�, onlar� evine alarak bar�nd�rm�� ve terbiye etmi�tir. Leys, S�leyman b. Amr bunlardand�r.

Eb� Said el-Hudr�'nin rivayetlerinden baz�lar�:

"�� mescidden ba�kas�na ziyaret maksad�yla yola ��k�lmaz. Mescid-i Nebevi, Mescid-i Haram ve Mescid-i Aks�. "

"Bir adam bir yere girmek i�in �� kere izin ister, ona izin verilmezse geri d�nmelidir."

"Hay�rdan ancak hay�r ��kar, hay�rdan ancak hay�r gelir. Hay�r ancak hay�r getirir, fakat hayr� hakk�ndan alan berekete n�il olur, hayr� haks�z yoldan alan bereketten mahrum olur. "

''Kalpler d�rt �e�ittir; Temiz ve nurlu kalpler; perdeli ve karanl�k kalpler; �arp�k kalpler; kar��k kalpler. Temiz kalpler m�'minlerin kalbidir; iman bu kalplerin �ora��d�r. Perdeli ve karanl�k kalpler k�firlerin kalpleridir. �arp�k kalpler m�n�f�klar�n kalpleridir; bunlar hakk� tan�r, fakat onu ink�r ederler. Kar��k kalpler i�inde hem iman hem nifak bulunan kalplerdir; bu kalplerde kan da var, irin de var. Bunlar�n hangisi galebe �alarsa o kalp de, o hal ve m�hiyeti al�r. "

"D�nya yemye�il ve tatl�d�r. Cen�b-� Hak, sizi d�nyaya halife yap�yor. Sizin ne yapaca��n�za bak�yor, Allah'tan sak�n�n d�nyadan korkun �nsanlar�n en hay�rl�s�, kolay kolay k�zmayan, �abuk uyum sa�layand�r. �nsanlar�n en fenas� �abuk k�zan ve uyum sa�lamayan�d�r. Gaddarl��n en b�y�� bir y�neticinin emri alt�ndakilere zulmetmesidir. Hakk� bilen bir kimse, sak�n insanlardan korkarak ve �ekinerek hakk� s�ylemekten �ekinmesin. Cihad�n en faziletlisi z�lim bir h�k�mdar kar��s�nda s�ylenen s�zd�r. "

"Birtak�m y�neticiler t�reyecek, onlar�n etraf�n� birtak�m adamlar saracak, bunlar zulm edecekler, yalan s�yleyecekler. Bunlar�n yan�na giren, onlar�n yalanlar�na inanan, onlara zul�mlerinde yard�m eden benden de�ildir, ben de ondan de�ilim. Bunlara kar��may�n, bunlar�n yalanlar�na inanmay�n; bunlar�n zul�mlerine yard�m etmeyen kimse benden, ben de ondan�m " (Ahmed b. Hanbel, M�sned, III, 6-24).

Kaynak: S�mil Islam ansiklopedisi

Sayfa Ba��

��Dini S?zl?k

Alfebetik S?raya G?re Listele
?hlas Holding a.?. taraf?ndan bas?lan
dini s?zl?kt?r.